Podwyższony poziom trójglicerydów a stan zdrowia

Choroby układu krążenia stanowią główną przyczyną zgonów wśród osób po 65 roku życia. Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, w ubiegłych latach były one przyczyną 54% zgonów wśród Polaków. Na przestrzeni ostatnich kilku lat obserwuje się powolny spadek zgonów z przyczyn sercowo- naczyniowych. Co raz więcej Polaków stara się dbać o kondycję swojego serca.

Czym są trójglicerydy?

Trójglicerydy (triglicerydy, triacyloglicerole, TAG, TG) są to związku należący do tłuszczów. Składają się z glicerolu i trzech cząsteczek kwasów tłuszczowych. Trójglicerydy obecne w naszym organizmie pochodzą z dwóch źródeł: są syntetyzowane w wątrobie oraz dostarczane z pożywieniem. Do podstawowych funkcji trójglicerydów należy dostarczenie organizmowi energii.

Podwyższony poziom trójglicerydów

Hipertrójglicerydemia to podwyższony poziom triglicerydów powyżej 1,7 mmol/l (150mg/dl). Wśród przyczyn takiego stanu wymienia się:

• dietę o zwiększonej wartości kalorycznej;
• otyłość i nadwagę;
• alkohol;
• nadmiar cukrów prostych, obecnych w diecie.

Objawy hipertrójglicerydemii

Hipertrójglicerydemia zazwyczaj jest przez długi czas niezauważona. U niektórych osób mogą pojawić się tzw. „żółtaki” czyli żółte grudki zlokalizowane zazwyczaj na kolanach, łokciach czy powiekach, świadczące jednak nie o hipertrójglicerydemii, a o podniesionym poziomie cholesterolu, który często temu towarzyszy.

Do widocznych objawów chorobowych dochodzi najczęściej na zaawansowanym etapie, gdzie mamy odczynienia z rozwojem miażdżycy i trójglicerydów powyżej normy. Wtedy objawy mogą dotyczyć powikłań miażdżycowych czy niewydolności serca, np. szybka męczliwość.

Jednakże wysoki poziom trójglicerydów to zagrożenie dla układu krążenia, a także trzustki, gdzie nadmierny poziom tych cząsteczek może doprowadzić do ostrego zapalenia trzustki. Objawia się to bardzo silnymi, napadowymi bólami brzucha z towarzyszącymi wzdęciami, nudnościami, wymiotami i gorączką.

Jak obniżyć wysokie trójglicerydy?

Aby obniżyć poziom trójglicerydów niezbędna jest zmiana dotychczasowego stylu życia. Farmakoterapia bez zmiany diety i nawyków żywieniowych nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. Należy:

• rozpocząć redukcję nadmiernej masy ciała;
• unikać alkoholu;
• ograniczyć spożycie cukrów prostych (obecnych na przykład w napojach, słodyczach, a także owocach suszonych i sokach);
• zwiększyć spożywanie wielonienasyconych kwasów n – 3 (obecnych w rybach, owocach morza, a także wybranych orzechach, nasionach i olejach;
• zwiększenie poziomu aktywności fizycznej.

Postaw na produkty bogate w omega-3

Wiele badań naukowych udowodniło, że wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 skutecznie obniżają wysokie triglicerydy we krwi. Ich pozytywny efekt na układ krążenia zaobserwowano już w latach 70, przyglądając się diecie i stanie zdrowia grenlandzkich Eskimosów. Odkryto, że pomimo diety bogatej w cholesterol i tłuszcze zwierzęce, ich układ sercowo-naczyniowy był w bardzo dobrej kondycji. Zawdzięczali to dużej ilości spożywanych ryb i ssaków morskich, które stanowią doskonałe źródło kwasów omega-3.

Dieta dla serca powinna zawierać kwasy omega-3: spożycie co najmniej 2 razy w tygodniu ryby, wzbogać swoją dietę w dobre oleje roślinne tłoczone na zimno – lniany, rzepakowy oraz orzechy.

Zrezygnuj z cukru

Jednym z głównych i powtarzających się zaleceń dietetycznych jest ograniczenie spożycia cukrów. Ich nadmierne spożycie łączy się z ryzykiem otyłości, cukrzycą typu 2 oraz wysokim stężeniem triglicerydów. Zauważalne jest to szczególnie w przypadku wysokiego spożycia fruktozy – cukru prostego, często określanego jako cukier owocowy. Bogate w fruktozę są nie tylko owoce, ale również miód i syropy fruktozowe powszechnie stosowane w przemyśle spożywczym.

Oprowadź zmiany w jadłospisie

Wysokie stężenie triglicerydów często idzie w parze z niskim stężeniem dobrego cholesterolu HDL. Może to zwiększać ryzyko choroby niedokrwiennej serca. Dlatego warto zmodyfikować swoją dietę i unikać produktów, które niekorzystnie wpływają na gospodarkę tłuszczową.

Rozpocznij modyfikację diety od ograniczenia spożycia tłuszczów nasyconych i typu trans. Unikaj tłuszczy pochodzenia zwierzęcego, tłustych mięs i produktów mlecznych oraz słodyczy. Wzbogać dietę w ryby, oleje roślinne tłoczone na zimno, nasiona i orzechy.

Ryby

Kwasy tłuszczowe omega-3 zawarte w rybach są jednym z najefektywniejszych żywieniowych sposobów na wysokie stężenie triglicerydów. W przypadku znacznej hipertriglicerydemii stosuje się oleje rybne w kapsułkach. Osoby z wysokim stężeniem triglicerydów powinny wybierać tłuste ryby morskie, takie jak np. łosoś, makrela czy śledzie.

Oleje roślinne

Badania dowiodły, że dieta zawierająca jednonienasycone kwasy tłuszczowe skutecznie obniża poziom triglicerydów. Staraj się wybierać dobre oleje roślinne bogate w te kwasy, np. oliwę z oliwek lub olej rzepakowy. Dietę warto także wzbogacić w olej lniany (przechowywany w lodówce), a także nasiona lnu, spożywane do posiłku.

Warzywa

Warzywa są bogate w błonnik oraz surowe mają niski indeks glikemiczny. Powinny stanowić połowę każdego posiłku. Wybieraj różne rodzaje warzyw. połowę każdego posiłku powinny stanowić warzywa. Mogą one być podane zarówno świeże np. pod postacią surówki, jak i przetworzone np. gotowane lub pieczone.

Owoce

Owoce pomimo iż są zdrowe, nie należy przesadzać z ich ilością. Osoby zmagające się z wysokim stężeniem triglicerydów powinny ograniczyć spożycie owoców szczególnie tych o wysokim indeksie glikemicznym. Dlatego wybieraj np. grejpfruty, jabłka, owoce jagodowe, a unikaj winogron czy dojrzałych bananów.

Produkty bogate w węglowodany złożone i błonnik

Węglowodany łatwo przyswajalne przyczyniają się do podwyższonego stężenia triglicerydów. To z nich w wątrobie produkowane są triglicerydy, dlatego powinno się ograniczyć ich spożycie.

Orzechy i nasiona

Są dobrym źródłem witamin i składników mineralnych oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega – 3, EPA i DHA – pomagających skutecznie obniżyć stężenie trójglicerydów.

Unikaj alkoholu

Alkohol poważnie zwiększa stężenie trójglicerydów, a tym samym przyczynia się do rozwoju miażdżycy i wzrostu ryzyka wystąpienia problemów sercowo-naczyniowego. Spożywanie alkoholu negatywnie oddziałuje na przemiany tłuszczów zachodzące w wątrobie. Już po 2-4 godzinach od spożycia alkoholu widoczne są zmiany w stężeniu triglicerydów we krwi.

Zredukuj zbędne kilogramy

Wysokie stężenie triglicerydów bardzo często występuje u osób z nadmiarem tkanki tłuszczowej zlokalizowanej głównie w okolicy brzusznej. Dlatego jednym z podstawowych zaleceń jest normalizacja masy ciała. Wprowadzając zdrowe nawyki żywieniowe pozbędziesz się zbędnych kilogramów oraz obniżysz stężenie triglicerydów.

Produkty niewskazane

Należy najlepiej całkowicie wyeliminować żywności wysoko przetworzonej, bogatej w tłuszcz i cukry proste, np. żywność typu fast food. Postaraj się także unikać źródeł cukrów prostych: soków, owoców suszonych, rozgotowanego makaronu i ryżu, słodkiego pieczywa cukierniczego i słodyczy

Podniesiony poziom trójglicerydów jest niebezpieczny dla zdrowia. Nasila rozwój miażdżycy, zwiększa ryzyko ostrego zapalenia trzustki oraz problemów układu sercowo-naczyniowego. Chcąc obniżyć poziom trójglicerydów, należy nie tylko przyjmować odpowiednie leki, ale także dokonać zmian w dotychczasowym stylu życia. Ważne jest wdrożenie zdrowej diety oraz odpowiedniej do predyspozycji aktywności fizycznej.

---